Beide of beiden. Je raakt lichtelijk in paniek. Schrijf je nu beide of juist beiden? Het is een veel voorkomende vraag. Het antwoord is gelukkig niet heel ingewikkeld.
Beide (bij zelfstandig naamwoord)
Als achter het te kiezen woord beide(n) een zelfstandig naamwoord volgt dan is het altijd beide. Dus zonder -n. Om dit te verduidelijken hieronder een paar voorbeelden.
Ik heb beide vriendinnen uitgenodigd voor een avondje Netflix.
Beide ouders kwamen naar de ouderavond.
Nu klinken deze voorbeelden ook nog wel enigszins logisch. Niemand spreekt over Ik heb beiden vriendinnen uitgenodigd voor een avondje Netflix. In deze situaties kies je via natuurlijke weg beide. Het maakt niet uit of het zelfstandig naamwoord verwijst naar personen of dingen.
Beide (bij verwijzing)
Beide, zonder -n, komt ook voor bij een verwijzing naar een woord dat eerder in de tekst genoemd is of als het zelfstandig in de zin staat. In dit laatste geval mag het niet verwijzen naar een woord dat meerdere personen aanduidt.
Hieronder volgen twee voorbeelden met een correct gebruik van het woord beide.
Cola-zero en popcorn zijn beide heerlijk tijdens het kijken naar een film.
De auto en de fiets waren beide rood.
Je ziet in bovenstaande voorbeelden dat het woord beide verwijst naar eerder genoemde woorden of zinsdelen. Het is in deze situaties altijd beide zonder -n.
Beiden (bij verwijzing)
Je gebruikt het woord beiden alleen als het een verwijzingen heeft naar personen EN het zelfstandig is gebruikt (dus als er geen zelfstandig naamwoord achterstaat dat erbij hoort).
Zowel de ouders als de kinderen kwamen beiden naar de ouderavond.
Beiden vroegen mij wat ik ervan vond?
In de eerste zin verwijst beiden naar zowel de ouders als de kinderen. Dit zijn personen en beiden is zelfstandig gebruikt. In het tweede voorbeeld gaat het om een verwijzing naar twee personen die beiden ergens naar vroegen. Ze zijn niet specifiek aangeduid.
Het woord beiden is in deze zin zelfstandig gebruikt.
Variaties in zinsopbouw
We zijn dit artikel begonnen met een voorbeeldzin over de ouderavond waar nog leuk een aantal variaties op te maken zijn. We pakken die zin er nogmaals bij.
Beide ouders kwamen naar de ouderavond.
Mijn vader en moeder kwamen beiden naar de ouderavond.
Alle ouders kwamen beiden naar de ouderavond.
De eerste zin is een verwijzing naar de ouders en dit is een zelfstandig naamwoord dat volgt op het woord beide. In de andere twee gevallen verijst beiden naar de ouders die eerder in de zin zijn genoemd. Die ouders zijn twee personen. Er volgt geen zelfstandig naamwoord op beiden.
Opletten
Het zou geen taal zijn als er geen situatie is te bedenken die zorgt voor twijfel. Dat geldt ook een beetje in de volgende zin.
Joanna en haar hondje waren beide(n) op de verjaardag.
Gevoelsmatig zou je kunnen denken dat beide oplossingen goed zijn. En toch is dat niet zo. Het argument hiervoor is dat er slechts één verwijzing naar een persoon in zit en de andere verwijzing is niet naar een persoon, maar naar een hondje.
Twijfel gevalletje
Je ziet een combinatie ook wel eens tussen een persoon en een verwijzing naar een groep personen. Hier kom je op het vlak van een twijfelgeval.
De buschauffeur en het reisgezelschap waren beide(n) toe aan een drankje.
Het reisgezelschap impliceert een groep mensen. Je zou kunnen zeggen dat het hier gaat om een verwijzing naar meerdere personen. Bovendien volgt er op beide(n) geen zelfstandig naamwoord. Een uitgelezen situatie voor beiden.
Persoonlijk geef ik de voorkeur aan beide. Dit komt, vermoed ik, omdat het woord reisgezelschap niet direct een persoon weergeeft.
Tip: Twijfel je? Dan kun je het woord beide ook vervangen door allebei of door alle twee. Of je construeert de zin net iets anders.
De buschauffeur en het reisgezelschap waren hard toe aan een drankje.
Je vermeid het woord beide(n).
Nu ben jij voortaan voorbereid en ben je beide situaties de baas.
Omdat je dit artikel hebt gelezen:
